Het hoogste houten kantoorgebouw in Brussel

Binnenkort verrijst in Brussel het eerste houten gebouw met 9 verdiepingen. Behalve de klassieke voordelen van houtbouw, toont dit vastgoedproject ook het voordeel aan van snelle werven met minder hinder voor de buurtbewoners in een stedelijk milieu.

Vanaf het begin toonde de cliënt van dit kantoorgebouw belangstelling voor hout als bouwmateriaal. Nextensa, een Belgisch investeerder en vastgoedpromotor wenst een steeds ecologischere vastgoedportefeuille te ontwikkelen.

“De bedoeling is om een koolstofarm gebouw te bouwen dat een veilige omgeving biedt aan de bewoners”, legt Philippe Courtoy, houtspecialist binnen Wood Shapers, een onderdeel van bouwgroep CFE, uit.

Samenwerking vanaf het prille begin

De bouw van houten gebouwen van grote omvang vereist andere reflexen dan de traditionele bouw. Vandaar het belang om de houtbouwer vanaf het prille begin bij het proces te betrekken.
De architecten van Archi 2000, de ingenieurs van studiebureau WOW NEY en de specialisten van Wood Shapers, die in het verleden reeds meermaals hebben samengewerkt, hebben hun krachten reeds in een vroeg stadium van het project gebundeld. “Deze aanpak maakt een aanzienlijke tijd- en efficiëntiewinst mogelijk”, gaat Philippe Courtoy verder.

Bouwsysteem

Op constructiegebied hebben de makers van dit project gekozen voor een houten, gelamelleerd-gelijmde palen-balkenstructuur met dekvloeren in CLT (cross laminated timber). De combinatie is ideaal voor een kantoorgebouw. Het systeem van massiefhouten vloeren in CLT maakt een makkelijke verdeling van de speciale technieken mogelijk, waarbij de nodige ruimte tussen twee verdiepingen beperkt blijft.

Gevel bevestigd aan de dekvloeren

Een interessant technisch detail: de gevel wordt gedragen door de houten dekvloeren met een overstek van een meter. Het was een wens van de architect om esthetische redenen.
Op technisch vlak vereiste het losmaken van de gevel van de structuur het gebruik van versterkers op het bovenste gedeelte van de dekvloeren om eventuele vervormingen van de houten balken te voorkomen. Concreet heeft de constructeur de drie elementen (zijnde de balken, de dekvloeren en de metalen versterkers) met elkaar ‘verbonden’ om het doorzakken van de vloerelementen te beperken.

Eisen met betrekking tot hoge gebouwen

Grote houten gebouwen moeten aan strengere voorwaarden voldoen dan kleinere houten gebouwen. Het is zo bijvoorbeeld noodzakelijk om de assemblages te beschermen door ter hoogte van de metalen verbindingsstukken houten bekledingen te voorzien om voor deze elementen een brandbestendigheid van minimaal twee uur te waarborgen.

Op het gebied van brandreactie bepaalt de wet ook dat evacuatiewegen zoals trappenhuizen en liftschachten geen zichtbaar hout mogen bevatten. Voor ruimten als landschapsbureaus is het begrip “evacuatiezone” evenwel veel minder makkelijk te definiëren/lokaliseren dan voor een appartement of gesloten kantoor. In dit opzicht had de bouwheer een kleine afwijking gevraagd om sommige elementen in de landschapsbureaus niet te hoeven beschermen, maar de brandweerdiensten waren van oordeel dat zelfs als het volledige gebouw over sprinklers beschikt, alle kantoren beschouwd moesten worden als evacuatiezone.

“Het is jammer dat brandweerdiensten soms elk een andere interpretatie lijken te geven aan het koninklijk besluit dat het wettelijk kader vastlegt van vragen met betrekking tot brand”, verklaart Hugues Frère, directeur van Hout Info Bois, het Belgisch technisch informatiecentrum dat hout en het gebruik van hout promoot.

“Het zou interessant zijn om onze posities af te stemmen op en te leren uit de best practices van andere landen met een sterke houttraditie waar veel hogere houtbouwprojecten onderworpen zijn aan minder strenge regels, die beter aan de houtbouw zijn aangepast”, gaat Philippe Courtoy verder.

Minder hinder voor de buurtbewoners

In vergelijking met een traditionele constructie, slaagde deze werf erin de ruwbouw af te ronden in 8 in plaats van 12 maanden. Een behoorlijke tijdwinst voor zowel de promotor als de buurtbewoners. De werf is bovendien minder lawaaierig en stofferig en vereist minder vervoer.

“In deze Europese wijk van Brussel (Montoyerstraat) verklaarde een door de talloze bouwwerven getergde buurtbewoonster onlangs aan een projectverantwoordelijke dat ze ervan droomde dat er voortaan alleen nog maar in hout gebouwd zou worden”, gaat onze gesprekspartner voort. “Een opmerkelijke boodschap die de troeven van houtbouw in een dichtbevolkte stedelijke omgeving duidelijk op voorgrond plaatst.”

En de prijs?

Moeilijk om te vergelijken aangezien de ontwerpers de verschillende scenario’s niet hebben berekend. “Wat de directe kostprijs betreft, blijft houtbouw duurder maar als men rekening houdt met de indirecte kosten, de koolstofprijs, de meerwaarde bij wederverkoop (in sommige landen legt de wetgever de vastgoedpromotoren een minimumpercentage lage-energiegebouwen in hun portefeuille op, wat de waarde van houtconstructies bij wederverkoop de facto opdrijft), de afbraak van het gebouw bij levenseinde, helt de balans duidelijk over ten voordele van hout”, besluit hij.

Meer info
Opdrachtgever: Nextensa, https://nextensa.eu/nl/
Studiebureau: WOW NEY, http://www.bureau-etudes-bois.be/?lang=nl
Architect: Archi 2000, www.archi2000.be
Houtbouw: Wood Shapers, www.woodshapers.com