HoGent pioniert met auditoria in CLT

Campus Vesalius van HoGent, in de schaduw van de Gentse Ghelamco Arena, kan sinds september 2016 uitpakken met twee gloednieuwe auditoria. Uniek, want beide aula’s zijn ontworpen om gebouwd te worden in Cross Laminated Timber (CLT), een volledig houten constructiemateriaal, dat leidt tot innoverende architectuur. Uitvoerend architect Robby Delobelle van het Gentse architectenbureau Architecten Delobelle geeft tekst en uitleg.

CLT op zich is niet zo nieuw, legt Robby Delobelle uit. Wel uniek aan dit project is dat álle constructie-elementen van beide auditoria bestaan uit hout, dus ook de dakplaten, de vloerplaten en de gevels. Dat kan door gebruik te maken van CLT: dikke, verlijmde panelen in massief hout, in grote afmetingen. Door zijn omvang verlegt dit project duidelijk de architecturale grenzen in Vlaanderen. Het was eigenlijk Marc Koehler Architects uit Amsterdam die in 2012 een Open Oproep van de Vlaamse Bouwmeester won. Het kantoor van Robby Delobelle werd aangesproken om op te treden als uitvoerend architect.

Het dak als ontmoetingsplaats

Door de toename van het aantal studenten had de faculteit Mens en Welzijn op Campus Vesalius immers nood aan twee extra auditoria. Slechts één van de twee nieuwe auditoria werd gebouwd achteraan tegen de bestaande campus, het tweede kwam terecht in het midden in de patio van het bestaande betonnen gebouw. Bijzonder aan het ontwerp zijn ook de daken, vertelt Robby Delobelle. Die werden voorzien van terrassen, traptreden en veel groen. Leuke ontmoetingsplaatsen, met andere woorden.

Warm en aangenaam

De nieuwe auditoria zijn allebei goed voor 150 zitplaatsen en hebben een compact volume gekregen, met schuine wandvlakken en getrapte dakvormen – in CLT dus. Zowel van de proffen als van de studenten hebben we heel veel positieve feedback gekregen. Men zegt ons dat de ruimtes heel warm en aangenaam aanvoelen. De schuine houten bouwvolumes zorgen voor een hedendaagse uitstraling, en een positief contrast met de bestaande constructies in beton.

Goeie akoestiek

Ook de akoestiek blijkt perfect te zijn: de geluidsversterking wordt zelden gebruikt. Eén van de grootste uitdagingen van dit project, moet Robby Delobelle toegeven. Een auditorium moet muisstil zijn. Niet simpel, want de E17, en de verkeerswisselaar van Zwijnaarde liggen vlakbij, én er lopen voortdurend mensen op het dak. De oplossing? Een ontkoppeling van de niet-dragende buitenafwerking uit multiplex en de dragende binnenafwerking uit gelamineerde houten elementen. Beide houtstructuren kregen een verende verbinding, wat een dempend effect heeft, met thermische isolatie uit steenwol.

Inertie

Volgens Robby Delobelle zal het gebruik van CLT in grotere projecten in onze regio snel navolging krijgen, zoals dat nu al het geval is in onze buurlanden. Houten constructies dragen namelijk bij tot verbeterde energieprestaties, hout is ecologisch en heeft ook een goede vochtregulerende eigenschap. Toch een kanttekening: CLT is niet al te inert,  waardoor ‘warmte’ en ‘koelte’ minder goed opgeslagen kan worden in het materiaal van het gebouw zelf. Daarom hebben we ervoor gekozen om het podium en de tribunes te maken in beton, als compensatie om het binnenklimaat beter te reguleren.

Optimale voorbereiding

Heel interessant aan projecten in CLT is dat ze heel snel kunnen worden uitgevoerd, want er wordt gewerkt met genummerde prefab-elementen. Zodra de funderingen er lagen, waren beide auditoria van de HoGent klaar in slechts enkele weken tijd, zonder afwerking uiteraard. Daar staat een optimale voorbereiding tegenover, benadrukt Robby Delobelle. CLT is nu eenmaal niet hetzelfde als baksteen, je kunt het achteraf niet meer bijwerken of een beetje afslijpen. Alles moet dus heel minutieus worden uitgetekend en voorbereid, tot en met de openingen voor de leidingen, de stopcontacten, … . Een CLT-plaat is minstens 20 centimeter dik, dus nog gauw een gat boren op de werf zelf is geen optie.

Brandveiligheid

Tot slot wil Robby Delobelle een hardnekkig misverstand de wereld uit helpen: hout is brandbaar, dat klopt. CLT daarentegen is heel dik en stevig, dus dat vliegt niet zomaar in brand. Vergelijk het met een dikke boomstam: die verpulvert toch ook niet in een oogwenk als je er een brandende lucifer tegen houdt? Maar goed, de wetgever eist bijkomende maatregelen voor CLT. Concreet: op de wanden en de plafonds van de nieuwe auditoria op Campus Vesalius werd een brandwerend product aangebracht. Dat heeft het uitzicht ervan toch enigszins veranderd. Een beetje jammer, dus hopelijk ziet men snel in dat CLT een brandveilig bouwmateriaal is.

Meer info

• Architect-ontwerper: Marc Koehler Architects (MKA): http://marckoehler.nl/nl/
• Coarchitect: Architecten Delobelle: https://architectendelobelle.be/nl
• Landschapsarchitect: Delva Landscape Architects: http://delva.la/
• Stabiliteit: Lime bvba
• Akoestiek: Daidalos Peutz: http://www.daidalospeutz.be
• Veligheidscoördinatie: ACMV

Aannemers:

• Afbraak- en ontmantelingswerken: Goetinck Algemene Bouwonderneming
• Ruwbouwwerken en afwerking voor de nieuwbouw van twee auditoria, renovatie en verbouwingswerken van het bestaand gebouw: Serck nv
• Constructie- timmer- en afbouwwerken in hout voor de nieuwbouw van twee auditoria: De Noordboom cbva: https://www.denoordboom.be/
• Technische installaties: Vandewalle nv: http://www.vandewallenv.be/