Gerechtsgebouw Antwerpen

Gerechtsgebouw Antwerpen

Adembenemend dak … in hout

Het  nieuwe gerechtsgebouw  van Antwerpen, ondertussen enkele jaren oud, is één van die grote projecten die het landschap bepalen. Hoewel het gebouw verrast door zijn groots ogende architectuur is tegelijk geprobeerd de menselijke schaal te respecteren. Dit werd vertaald in een overvloedig gebruik van hout in de publieke ruimtes.

De aandacht wordt onmiddellijk getrokken door het originele dak. Voor de architecten van de tijdelijke vereniging van het Britse Richard Rogers Partnership, het Belgische VK studio en OVE Arup roept het dak beelden op van zeilschepen op de Schelde en wuivende populieren in het Vlaamse landschap. Het is een zeer sterk visueel herkenningspunt en het gebouw vormt als het ware een ingangspoort  tot de stad.

Transparentie

Het gebouw moest een afspiegeling zijn van een transparante rechtspraak op mensenmaat.  Daarom werd het gebouw zo ontworpen om de inval van natuurlijk daglicht te optimaliseren. Een enorme trap geeft toegang tot een grote centrale lichtovergoten ontvangstruimte (Salle des pas perdus) van waaruit men toegang heeft tot de kantoorvleugels en rechtzalen. De kantoren die niet toegankelijk zijn voor het publiek, liggen het verst verwijderd van de inkomhal en werden uitgerust met geïntegreerde zonneweringen. De 6 grote en 26 kleine zittingszalen bevinden zich op de hoogste verdieping onder de respectievelijke 6 grote en 26 kleine schaaldaken.

Hout voor het publiek

In alle ruimtes in het gerechtsgebouw die toegankelijk zijn voor het publiek werd voor het materiaal hout gekozen om de bezoeker een warm onthaal te bieden. Het type vloerbekleding  laat trouwens toe om de private zones van de openbare zones (in hout) te onderscheiden. Alle parketvloeren en trappen, vanaf de ‘ salle des pas perdus’ door de gangen tot aan de zittingszalen werden uitgevoerd in ipé. In de zittingszalen is de houten dakstructuur in vuren zichtbaar gelaten.

Schaaldaken 

Het dak van het gerechtsgebouw heeft niet alleen een uitzonderlijke vorm, het is bovendien een echt meesterwerk dat de hele filosofie van het project omvat: innovatie, technisch kunnen en duurzaamheid. Ieder schaaldak bestaat uit 4 houten elementen: twee kleine en twee grote delen, die elkaars spiegelbeeld zijn.

Bouwen in etappes
De bouw van de verschillende geprefabriceerde elementen gebeurde in verschillende stappen. De eerste stap waren de stalen kaders van de schaaldaken, eenmaal gemonteerd werden ze afgewerkt met eerst een brandwerende en vervolgens een decoratieve verflaag.

De tweede stap bestond uit het maken van de houten schaaldaken. Deze zijn het resultaat van een ingenieuze assemblage van een groot aantal vuren plankjes van 25 mm dik op 180 mm breed (7 tot 10 lagen) met behulp van vijzen en lijm om in elkaar vervlochten gelijmd gelamelleerde balken te bekomen in de vorm van een hyperbolische paraboloïden. Dit betekent dat geen enkel element van de schaaldaken vlak is. De dakdelen zijn in totaal samengesteld uit drie lagen lineair gekruist/gevlochten elementen (balken) waarvan de laatste laag zichtbaar blijft langs de binnenkant.

Eenmaal afgewerkt in de ateliers werden de schaaldaken per schip (en vrachtwagen) naar de werf vervoerd om daar op de stalen kaders te worden geplaatst. Ze werden vervolgens bekleed met minerale wol en een waterdichte inox roestvrijstalen bekleding. De staande naden van de inox-platen werden gelast.

Gevlochten balken 

De ‘gevlochten’ balken uit gelijmd gelamelleerd vuren waren één van de grote uitdagingen van dit project. Ze werden uitgevoerd door het Duiste bedrijf Merk Holzbau, dat een team van 30 tot 60 mensen ter plaatste had voor de montage. 

• Meer info
•  

Richard Rogers Partnership : www.richardrogers.co.uk

VK : www.vkgroup.be

Arup : www.arup.com

Merk Holzbau : www.merk-holzbau.de

•  
• Copyright foto : TV RRP/VK/OAP