Een hart van hout

Stabiliteit die volledig op de spanning van de houten onderdelen berust

Voor zijn afstudeerproject in de richting meubelontwerp aan hogeschool Thomas More in Mechelen ontwierp Anton Proost een tafel waarvoor hij zich liet inspireren door constructiemethoden op basis van uitsluitend houten verbindingsmechanismen. Zijn tafel Vagary werd opgemerkt tijdens een designwedstrijd en onlangs tentoongesteld op het Luikse festival Reciprocity.

Ik heb houten constructietechnieken altijd al bijzonder boeiend gevonden, en dan vooral de mechanismen die gebruikt worden om tafels in elkaar te zetten, vertelt de jonge designer Anton Proost. Regelmatig vind je mij niet aan maar onder tafel terug, waar ik bezig ben het ontwerp te bestuderen. Meestal worden metalen onderdelen gebruikt om tafels stabieler of steviger te maken. Ik wilde dezelfde graad van stevigheid bereiken maar dan enkel met hout en houten verbindingen.

Tal van slimme houtverbindingen

Voor de meeste mensen is een tafel een gebruiksvoorwerp. Er is maar weinig aandacht voor hoe dit alledaagse meubel nu eigenlijk in elkaar zit. Vroeger waren verbindingstechnieken waarbij enkel hout werd gebruikt, heel populair in de Alpen. Het aantal mogelijkheden is fascinerend en de systemen zitten vaak ontzettend ingenieus in elkaar.

Functionele esthetiek

Op basis van die vaststellingen liet Anton Proost zich inspireren door een systeem waarbij het functionele aspect wordt omgetoverd tot een esthetisch kenmerk. Hij gebruikte daarvoor een conische houten spie die in het midden van de ronde tafel wordt gehamerd. Dat stuk drukt drie schuivende zwaluwstaartregels naar de buitenkant van de tafel toe. Hun uiteinden klemmen de koppen van de poten vast die door het tafelblad zitten. De stabiliteit en stevigheid van de tafel zijn dus het resultaat van de spanning die wordt uitgeoefend op de onderdelen van het meubel.

Houtbewerking

Voor de fabricage van zijn tafel kreeg Anton een initiatie en intensieve coaching waarbij hij leerde werken met houtbewerkingsmachines. Het is niet eenvoudig om drie perfect identieke poten te maken en speling tussen de onderdelen te vermijden. Maar het hele ontstaansproces vond ik ontzettend boeiend, vertelt hij.

Test na test na test

Eerst testte de jonge designer zijn idee uit aan de hand van een prototype met multiplex. Vijf maanden kostte het hem om zijn werk te finetunen en een perfect eindresultaat te realiseren. De assemblagemethode blijft de eenvoud zelve, maar de moeilijkheid zit ‘m in de ideale spanning creëren op het centrale stuk in de houten tafel. Dat is precisiewerk, want een te lage of te hoge spanning ondermijnt de stabiliteit van de tafel.

Duurzaamheid

Een van de voordelen van deze techniek is dat alle onderdelen kunnen worden losgemaakt door enkel het centrale conische stuk te verwijderen. Dat is interessant want bij beschadigingen moet er slechts één onderdeel van de tafel vervangen worden. Deze constructiemethode draagt dus bij tot de duurzaamheid van het meubel.

Op de markt?

Stiekem hoopt de designer dat hij zijn tafel in beperkte oplage op de markt kan brengen. Mijn constructietechniek kan ook worden toegepast op andere meubels om op die manier een collectie uit te bouwen. Het is een heel toegankelijk systeem met een interessant potentieel, besluit hij. De eerste gesprekken hebben nog geen concrete resultaten opgeleverd. Maar zijn nominatie bij de designwedstrijd Ecodesign Award van OVAM en zijn deelname aan de tentoonstellingen van BAD (Belgian Art & Design) in Gent en Reciprocity in Luik zijn alvast mooie opstekers en een leerrijke ervaring.

Meer informatie

Anton Proost: www.instagram.com/antonproost

Email : antonvproost@gmail.com

Thomas More (Voortgezette Opleiding Meubelontwerp): www.thomasmore.be

Copyright photos:  Ooms Joni