College Saint-François d’Assise in Tubize:
een gemengde structuur ingepakt met afzelia

Omdat ze extra klaslokalen nodig hadden, is het college Saint-François d’Assise in Tubize begonnen met een omvangrijk renovatie- en nieuwbouwproject. Dit project stond in het teken van energie-efficiëntie en is opgebouwd rond een gemengde structuur waarbij beton en hout worden samengebracht. De nieuwe vleugel met zijn houten bekleding is niet alleen een modern antwoord op een praktische noodzaak maar ook een mooi visitekaartje.

De werken bestonden uit de afbraak van één van de collegegebouwen en de heropbouw van een nieuwe vleugel volgens het ‘lage-energieprincipe’. Het omvat een ondergrondse verdieping, een gelijkvloers en 3 verdiepingen (waarvan één voorbehouden voor de administratie) en herbergt 14 klassen van 50 m2 met een opvangcapaciteit van 350 leerlingen.

Visitekaartje

Dit gebouw was de gelegenheid om een nieuwe en frisse uitstraling te geven aan de school, zegt de architect Frank Norrenberg van het bureau Trait Architects. De materiaalkeuze voor de gevelbekleding werd hierdoor volledig bepaald. Voor de zware gevels met een risico op vandalisme (gelijkvloers) hebben we blauwe steen met baksteen gecombineerd. Voor de gevels (verdiepingen) waar het risico op vandalisme kleiner is, hadden we een voorkeur voor hout vanwege de lichte en warme uitstaling. Alleen de derde, wat achteruit springende, verdieping werd niet met hout bekleed maar met zink en verwijst op die manier naar het dak.
Langs de straatkant heeft de architect gekozen voor een lijnenspel gevormd door houten latten met tussenruimte om voor een beetje afscherming tegen inkijk te zorgen en een bescherming tegen oververhitting door de zuidelijke oriëntering. De gemengde gevel wordt geritmeerd door vaste houten luiken, die ook voor reliëf zorgen.

Afzelia

Voor de gevelbekleding had de architect kunnen kiezen voor het klassieke ceder maar hij verkoos afzelia. De architect verklaart zijn keuze: afzelia is een houtsoort met een hogere hardheid en dichtheid. Anderzijds verkleurt deze houtsoort ook homogener. Met afzelia komen we niet voor verrassingen te staan en hebben we een garantie op lange termijn op duurzaamheid en schoonheid. Het hout werd alleen brandwerend behandeld (A2), in de autoclaaf met het product Burnstop van Fire-Proof. In tegenstelling tot wat sommigen denken beschadigt of verkleurt deze behandeling het hout niet.

Gemengde structuur

Vanuit technisch oogpunt is een dragende structuur in hout perfect haalbaar. De zeer strenge eisen qua brandveiligheid zijn één van de remmende factoren om voor deze optie te kiezen. In het geval van een schoolgebouw is een gemengde beton/houtstructuur een ideale oplossing. De architect voegt daar aan toe dat ondanks het feit dat de gemengde structuur al haar nut bewezen heeft het nog steeds een nieuwigheid blijkt te zijn voor de klassieke aannemers. Buiten de gebruikelijke bouwschema’s treden blijft een uitdaging.

De voordelen van hout

Het gebouw is dus opgebouwd uit een gemengde structuur van vloerplaten, palen en balken in gewapend beton aan de buitenkant bekleedt met een houtskeletbouw, geïsoleerd met cellullosevlokken. Bij een gemengde aanpak biedt houtskeletbouw meerdere voordelen, vervolgt Frank Norrenberg. Om te beginnen op het vlak van ruimtewinst. De wanden zijn minder dik dan bij andere technieken en geven toch hetzelfde resultaat op het vlak van bijvoorbeeld isolatie. Deze techniek biedt ook een kwaliteitsgarantie voor de luchtdichtheid (makkelijk aan te tonen via ‘blower door’ of thermografische tests). Tot slot bieden de gebruikte materialen een zeer interessante CO2-balans.

Akoestische plafonds

Ook in de klaslokalen zelf is hout aanwezig. Het binnenschrijnwerk is in afzelia, de raamkozijnen zijn langs de binnenkant ook in hout en langs de buitenzijde in aluminium. Akoestisch gezien is het niet de geluidsoverdracht via de vloeren die een probleem kan vormen maar wel de de nagalm. Dit is dan ook de reden waarom de lokalen voorzien werden van akoestische plafonds en fibralith-platen (houtvezel gemengd met kalk).

Lage energie

Om te beantwoorden aan de lage-energie aanpak werd het gebouw uitgerust met drievoudige beglazing en een ventilatiesysteem met dubbele flux die ongeveer 85% van de energie recupereert. Het systeem met wielwisselaar zorgt eveneens voor een goed luchtvochtigheidsniveau voor optimaal comfort in de winter. Op een paar details na had het gebouw aan de passiefnormen kunnen beantwoorden. Het beschikbare budget liet echter niet toe om de enkele noodzakelijke verbeteringen, nodig om het label te halen, aan te brengen.

Info :

Ontwerp: Trait Architects
T : 02/5372131
F : 02/5378172
W : https://www.trait-architects.eu

Studiebureau: MC-carré
W : www.mc-carre.be

Aannemer: CBD
W : www.cbd.be

Prijs per m2: 1200 EUR