Massiefhouten krukje

105 onderdelen voor een assemblage die tijdloos is
Hoe de onvergankelijkheid van een functioneel object vrijwaren? Dit is de vraag die Stéphane Thonnard, meubelmaker in wording, zich gesteld heeft. Geïntrigeerd door het Japanse traditionele timmerwerk, heeft hij een massiefhouten krukje ontworpen en gerealiseerd dat uit 105 onderdelen bestaat en dat zonder lijm of spijkers werd geassembleerd. Resultaat: een merkwaardig object dat zich onderscheidt door zijn technisch ontwerp en zijn esthetisch karakter.

Welk is het vertrekpunt van dit project dat op het eerste gezicht een beetje mallotig lijkt? “Ik was geïntrigeerd door het krukje als object”, vertelt Stéphane Thonnard, “het is tegelijk een alledaags én symbolisch object. Het maakt deel uit van de leefwereld van de arbeider, we staan dus erg ver verwijderd van een designzetel om in onderuit te zakken. Een krukje moet een bewegende massa ook kunnen dragen. “Ik wou de manier bestuderen waarop de massa zich verspreidt in de structuur.”

Ontwerp met Japanse invloeden

Waarom dan 105 onderdelen ontwerpen voor een object dat functioneel hoort te zijn? “Tijdens mijn onderzoek, kreeg ik een bevlieging voor Japans traditioneel timmerwerk. De Japanse tempels zijn echte kennisschatten die de tijd hebben doorstaan. Deze zeer complexe assemblages zijn in staat om indrukwekkende lasten te dragen en je treft er de bereidheid aan van de ambachtslui om hun werk te vereeuwigen. Vandaag nog kan elk onderdeel vervangen worden zonder de structuur aan te tasten.” Een techniek die enorm veel tijd en precisie vergt en die Stéphane heeft aangepast aan de schaal van zijn project.

Zonder lijm of spijkers

Net zoals de Japanse tempels, werd dit krukje vervaardigd zonder lijm of spijkers. Elk onderdeel kan, indien nodig, gedemonteerd of vervangen worden. Het object kan de tijd dus doorstaan. Deze duurzaamheidsfilosofie gaat ook gepaard met een geest van ontdekking. Stéphane Thonnard heeft er immers voor gekozen om geen CNC-machine te gebruiken. “Ik wijs het digitale gereedschap niet af”, licht Stéphane Thonnard toe, “het maakt een snelle realisatie en een ongelooflijke precisie mogelijk. Ik heb dit project echter aangevat als een voortdurende studie. Ik ben dus op zoek gegaan naar de ontdekking van de materie, met behulp van traditionele werktuigen.” Een aanpak die hem in staat heeft gesteld om zijn vak vanuit een andere invalshoek te bekijken.

500 dagen

Om zijn vak beter te kunnen begrijpen, begon hij in augustus 2015 aan het ontwerp van het krukje met talrijke opzoekingen. “Ik heb dan beslist om voor beukenhout te kiezen”, voegt Stéphane Thonnard toe, “het is een lokale en weinig kostbare houtsoort waar ik graag mee werk. Deze houtsoort wordt ook niet als esthetisch aanzien. Ik werd nieuwsgierig en kreeg zin om deze houtsoort tot haar recht te laten komen.” In juni 2017, na ongeveer 500 dagen, werkt Stéphane zijn krukje af. “Ik wilde de materie niet beschadigen. Ik maakte dus enkel gebruik van omkeerbare technieken.”

Afwerking in 3 stappen

Om een natuurlijke, omkeerbare en flexibele getrouwe weergave van zijn ontwerp te creëren, vertrok Stéphane Thonnard vanuit het standpunt van een restaurateur. De 3 stappen in de afwerking zien er dus als volgt uit:

• Het manuele schaven en gladschrapen om de vezels door te snijden in plaats van ze af te schuren.
• Het aanbrengen van een in citrusterpeen opgeloste vernis op basis van damarhars. Deze vernis, die gewoonlijk gebruikt wordt voor het schilderen op doek, bracht bij het aanbrengen wat moeilijkheden teweeg, maar had wel zijn voordelen: transparantie, souplesse en glans.
• Een microkristallijne was dicht de holten in de vernislaag en lost er deels op.

En het esthetische dan?

“De schoonheid kwam tijdens de werkzaamheden stilaan tot uiting”, vertelt Stéphane Thonnard. “Aangezien dit project gerealiseerd werd in het kader van mijn studies, moest ik er regelmatig foto’s van nemen. Ik begon dan te beseffen dat deze foto’s de schoonheid van het object beklemtoonden, die volgens mij verscholen zit in de weelderige vormen van de assemblages.” De opbouw in mozaïekvorm van het blad zorgde voor de originele noot. De structuur in eindhout volgens de concentrische groeiringen doet denken aan de jaarringen van een boomstam. Wat de armen en de poten betreft, vind je er de vormen terug van meubelen in Lodewijk XV-stijl, maar in combinatie met de wil om meer belang te hechten aan de opbouw van de onderdelen. De lijnen zijn dus veel minder verfijnd, maar de assemblages zijn veel robuuster …

Komt er nog een vervolg op dit krukje? “Het betreft enigszins een manifest project. Ik zou er graag in het kader van mijn artistieke activiteit nog meer creëren en voorts een baan vinden als meubelmaker binnen een ambachtelijk bedrijf!”, vat Stéphane Thonnard samen.

Meer info

Website: https://www.atelier-des-steppes.be/-stephane-thonnard-
Verklarende video: https://youtu.be/1zZ7KmL7Uec